ATATÜRK'ÜN HAYATI VE KRONOLOJİK SIRALAMA
Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938)
"Beni görmek demek mutlaka yüzümü görmek
demek değildir. Benim fikirlerimi, benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız bu yeterlidir."
"İki Mustafa Kemal vardır: Biri
ben, et ve kemik, geçici Mustafa Kemal... İkinci Mustafa Kemal, onu "ben" kelimesiyle ifade edemem; o, ben değil,
bizdir! O, memleketin her köşesinde yeni fikir, yeni hayat ve büyük ülkü için uğraşan aydın ve savaşçı
bir topluluktur. Ben, onların rüyasını temsil ediyorum. Benim teşebbüslerim, onların özlemini çektikleri
şeyleri tatmin içindir. O Mustafa Kemal sizsiniz, hepinizsiniz. Geçici olmayan, yaşaması ve başarılı
olması gereken Mustafa Kemal odur!"
1881
Gümrük kolcusu Ali Rıza Bey ile Zübeyde Hanım'ın
oğlu olarak Selânik'te Kocakasım Mahallesi, Islâhhâne Caddesi'ndeki üç katlı pembe evde doğdu.
1893
Mustafa Selanik'teki Askeri Hazırlık Okuluna başlar
ve burada öğretmeni tarafından kendisine ikinci ismi "Kemal" verilir.
1895
Mustafa Kemal Manastırdaki Askeri Liseye (Askeri Rüştiye)
başlar.
1899
Mustafa Kemal İstanbul'da Harbiye'nin hazırlık
sınıfına başlar.
1902
Mustafa Kemal Harbiye'den mezun olur ve buradan sonra Harp Akademisine
(Erkan-ı Harbiye) devam eder.
11 Ocak 1905
Mustafa Kemal Harp Akademisinden Kurmay Yüzbaşı olarak
mezun olur ve Şam'da bulunan Beşinci Orduda görev almak üzere Şam'a gönderilir.
Ekim 1906
Mustafa Kemal ve arkadaşları Şam'da "Vatan ve Hürriyet"
adıyla gizli bir dernek kurarlar.
1907
Askeri rütbesi kolağası olur ve yine aynı yıl
içinde görevi Makedonya'daki 3. Orduya tayin edilir ve Selanik'e gönderilir, Cemiyetinin Merkezi Selanik'te İttihat ve
Terakki Cemiyeti ile birleşir
23 Temmuz 1908
Yukarıdaki gizli ve siyasi faaliyetlerinin sonucu 2. Meşrutiyetin,
padişah Abdulhamit'e kabul ve ilan ettirilmesi
13 Nisan 1909
İstibdat taraftarları yeni rejime karşı ayaklanır,
Rumeli'den bunları bastırmak için yola çıkan Hareket Ordusunun Kurmay Yüzbaşkanlığına deruhte
etmesi ve bu ayaklanmada önemli bastırıcı rol oynar
1911
Trablusgarb savaşına iştirak eder ve oradaki kuvvetlerimizin
Kurmaylığını üzerine alır. Bu arada rütbesi binbaşılığa yükseltilir.
13 Eylül 1911
Mustafa Kemal İstanbul'daki Genel Kurmaya tayin edilir.
9 Ocak 1912
Mustafa Kemal Libya'daki Tobruk taarruzunu başarılı
bir şekilde yönetir.
24 Ekim 1912
Balkan Savaşının başlaması üzerine İstanbul'a
döner ve Bolayır'da toplanmış olan kuvvetlerimizin hareket şubesi müdürlüğüne tayin edilir
25 Kasım 1912
Mustafa Kemal Hareket Başkanı olarak
Akdeniz Boğazları özel Kuvvetlerine atanır.
27 Ekim 1913
Mustafa Kemal Sofya'ya Askeri Ataşe olarak atanır.
2 Şubat 1915
Tekirdağ'da kurulması kararlaştırılan
yeni bir tümenin komutanlığına tayin edilir. Onun teşkil ettiği ve 19. Tümen adını alan
bu tümen Çanakkale savaşlarında parlak başarılar göstermiştir
25 Nisan 1915
İttifak Devletleri Arıburnuna çıkarma yaparlar
ve Mustafa Kemal Tümeni ile ilerlemelerini durdurur.
1 Haziran 1915
Çanakkale savaşlarında gösterdiği büyük başarılardan
dolayı rütbesi albaylığa yükseltilir
9 Ağustos 1915
Mustafa Kemal Anafartalar Grup Kumandanlığına
getirilir.
1 Nisan 1916
Çanakkale savaşları zaferlerimizle bittiğinden
Diyarbakır'daki kolordunun komutanlığına tayin edilmiştir. Oraya giderken Tuğgeneralliğe
terfi eder.
6-7 Ağustos 1916
Mustafa Kemal Bitlis ve Muş'u düşmandan
geri alır. Bu başarısı üzerine 2. Ordu komutanlığına atandı.
31 Ekim 1918
Mustafa Kemal Yıldırım Orduları Grup Kumandanı
olur.
30 Nisan 1919
Mustafa Kemal Erzurum'da bulunan Dokuzuncu Orduya geniş yetkilerle
Müfettiş olarak atanır.
16 Mayıs 1919
Mustafa Kemal İstanbul'u terkeder. İstanbul'dan
3. Ordu Müfettişliği göreviyle Bandırma vapuruyla gider.
19 Mayıs 1919
Mustafa Kemal Samsun'a ayak
basar.
21 Mayıs 1919
Erzurum'daki 15.Kolordu Komutanı Kazım
Karabekir Paşa ile temas eder
23 Mayıs 1919
Ankara'daki 20. Kolordu Komutanı Ali Fuat
Paşa ile temas eder
28 Mayıs 1919
Türk Milletini işgallere protesto için
mitingler yapmaya davet eder
3 Haziran 1919
Doğu vilayetlerinde bir Ermeni Hükümetinin kurulması
ve İngiliz himayesi fikirlerine karşı olduğunu beyan eder
21 Haziran 1919
Yurdun bağımsızlığını kurmak
için Türk Milletini kendisiyle birlikte çalışmaya davet eden tarihi beyannameyi yayınlar
8 Temmuz 1919
Mustafa Kemal gerek Üçüncü Ordu Müfettişliği görevinden
gerekse ordudan istifa eder.
23 Temmuz 1919
Mustafa Kemal Erzurum Kongresi Başkanlığına
getirilir. Erzurum Kongresinde millet iradesine dayanan bir millet meclisiyle kuvvetini, gene millet iradesiyle oluşan
bir hükümetin kurulması lüzumunu ilk hedef olarak ilan eder.
4 Eylül 1919
Mustafa Kemal Sivas Kongresi Başkanlığına
getirilir. Sivas Kongresinde yurdun muhtelif bölgelerinde kurulmuş olan müdafaa cemiyetlerini Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i
Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirip bütün millet kuvvetlerini bir elde idare etmek imkanını sağlar.
11 Eylül 1919
Çalışmalarını bitiren Sivas Kongresi delegeleri
tarafından seçilen Temsil Heyeti Başkanlığına getirilir
15 Eylül 1919
Temsil Heyeti, Türk Milletinin yetkili makamı olarak ilan
edilir
7 Aralık 1920
Temsil Heyeti ile birlikte Ankara'ya yerleşir
ve bu şehri milli harekatın merkezi yapar
27 Aralık 1919
Mustafa Kemal İcra Heyeti ile Ankara'ya
gelir.
23 Nisan 1920
Mustafa Kemal Ankara'da Türkiye
Büyük Millet Meclisini açar ve bu meclise başkan seçilir.
11 Mayıs 1920
Mustafa Kemal İstanbul hükümeti tarafından
ölüme mahkum edilir.
5 Ağustos 1921
Mustafa Kemal Büyük Millet Meclisi tarafından
Başkumandan olarak atanır.
23 Ağustos 1921
Türk birliklerinin Mustafa Kemal tarafından
yönetildiği Sakarya savaşı başlar.
19 Eylül 1921
Sakarya Zaferinden altı gün sonra Büyük Millet Meclisi, Mustafa
Kemal'e Mareşal rütbesi ile Gazi ünvanını verir.
26 Ağustos 1922
Gazi Mustafa Kemal Büyük Taarruzu Kocatepe'den
yönetmeye başlar.
30 Ağustos 1922
Gazi Mustafa Kemal Paşa Dumlupınar
savaşını kazanır.
1 Eylül 1922
Türk Ordularına "İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri!"
emrini verir
10 Eylül 1922
Gazi Mustafa Kemal İzmir'e girer.
1 Kasım 1922
Büyük Millet Meclisi, Gazi Mustafa Kemal'in Hilafetin kaldırılması
Yönündeki önerisini kabul eder.
14 Ocak 1923
Mustafa Kemal'in annesi Zübeyde Hanım İzmir'de vefat
eder.
29 Ekim 1923
Türkiye Cumhuriyetinin ilan
edilmesi ve Gazi Mustafa Kemal'in ilk Cumhurbaşkanı seçilmesi.
24 Ağustos 1924
Gazi Mustafa Kemal İstanbul Sarayburnu'nda
ilk kez şapka giyer.
9 Ağustos 1928
Gazi Mustafa Kemal Sarayburnu'nda yeni Türk
Alfabesi ile ilgili konuşma yapar.
3 Mart 1924
Cumhuriyet rejiminin Türkiye'de kökleşip yerleşmesi
için şart olan hilafetin kaldırılmasını sağlamıştır. Aynı yıl içerisinde
medreseleri kapattırarak milli eğitim alanındaki birliği sağlama yolunu açmıştır.
Gene bu suretle laik ve modern esaslara göre eğitim ve öğretim yapan müesseselerin kurulmasına zemin hazırlamıştır.
1 Mayıs 1924
Orta Çağın dini hukuk geleneklerine göre çalışan
Şer'iye mahkemelerini kaldırdı
26 Ağustos 1924
Milli sermayeyi çoğaltmak özel teşebbüsleri
teşvik ederek kurmak ve Türk bankacılığını geliştirmek amacıyla İş Bankasını
kurdu.
5 Mayıs 1925
Memlekette modern çiftçiliği geliştirmek maksadıyla
yapılacak teşebbüslere bir örnek olmak üzere kendi parasıyla bir Orman Çiftliğini kurdurdu
1925
Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması ile ilgili kanun
kabul edilerek batıl inanç ve taassup yatakları ortadan kaldırıldı
25 Aralık 1925
Medeni kıyafeti getirdi
26 Aralık 1925
Miladi takvim ve modern saat ölçüsünü değiştiren
kanun kabul edildi
17 Şubat 1926
Türk Medeni Kanununun kabul edilmesiyle Türk
milleti ümmet devrinden çağdaş medeniyete geçirildi
1 Kasım 1928
Çıkarılan bir kanunla Türk Milletinin kolayca okuyup
yazmasını temin edecek olan yeni Türk alfabesi kabul edildi.
12 Nisan 1931
Gazi Mustafa Kemal Türk Tarih Kurumunu kurar.
12 Temmuz 1932
Gazi Mustafa Kemal Türk Dil Kurumunu kurar.
29 Ekim 1933
Cumhuriyet'in 10.yıl nutkunu yazar ve okur
16 Haziran 1934
Büyük Millet Meclisi bir yasa geçirerek Gazi Mustafa Kemal'e "Atatürk"
soyadını verme kararı alır.
1934
Kasım ayında Türk kadınına siyasi hakları
tanıyan yasa çıkarıldı. Avrupa'da baş gösteren siyasi buhran karşısında Balkan Antantının
kurulmasında en önemli rolü oynadı.
1936
Montrö Antlaşması ile boğazların tahkiminin
sağlanmasını temin etti. Sadabat Paktıyla memleketimiz için gerekli güvenlik tedbirlerinin alınmasında
nazım rol oynadı.
4 Temmuz 1938
Türkiye'nin ayrılmaz bir parçası olan Hatay'ın
bağımsız bir Türk devleti olmasını sağlamıştı ki bu vatan parçası ölümlerinden
sonra Anavatan'a katılmak imkanını bu sayede buldu.
10 Kasım 1938
Atatürk perşembe sabahı
saat 9.05'te hayata gözlerini yumdu. Türkiye yasa boğuldu...
19 Kasım 1938
Cenazesi ulusal egemenliğin simgesi olarak
kurduğu başkent Ankara’ya getirildi.
21 Kasım 1938
Türkiye’nin her yerinden Ankara’ya
koşan halk ulu önderin cenazesini büyük bir törenle Etnoğrafya Müzesi’nde hazırlanan geçici kabrine uğurladı.
10 Kasım 1953
Ölümünün on beşinci yılında da,
büyük bir törenle Anıtkabir'e aktarıldı.